Πώς μπορείς να προσεγγίσεις ένα από τα πιο φρικτά εγκλήματα του 20^ου αιώνα; Πώς μπορείς να το εξηγήσεις στα παιδιά;

Σε μια εποχή που ρατσιστικά φαινόμενα και εξτρεμιστικές ιδέες κάνουν πάλι την εμφάνισή τους είναι στο χέρι τόσο των εκπαιδευτικών, όσο και των γονέων, να διδάξουν στις νέες γενιές τα φρικτά λάθη του παρελθόντος και ταυτόχρονα να τονίσουν τη μεγάλη σπουδαιότητα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Με αφορμή ένα από τα σημαντικότερα αυτοβιογραφικά έργα, με πάνω από 35 εκατομμύρια πωλήσεις και μεταφρασμένο σε 70 γλώσσες, το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Ταινίες, ντοκιμαντέρ, θεατρικά έργα και άλλα πολλά εξιστορούν τη ζωή μιας έφηβης που θέλησε να γίνει δημοσιογράφος και μετά συγγραφέας σε μια εποχή που τα όνειρα ήταν ασπρόμαυρα.

Το Μουσείο του «Σπιτιού της Άννας Φρανκ» στο Άμστερνταμ  θέλοντας να προσεγγίσει ένα ευρύτερο κοινό, που μπορεί να μην έχει διαβάσει το Ημερολόγιο της, αλλά και να προσθέσει ένα ακόμα εκπαιδευτικό εγχειρίδιο στη συλλογή του (τα δύο άλλα graphic novel της εκπαιδευτικής σειράς για τη διδασκαλία του Ολοκαυτώματος είναι το A family Secret και το The Search) ανέθεσε τη δημιουργία ενός graphic novel-βιογραφίας της πιο σημαντικής έφηβης-θύμα του Ολοκαυτώματος σε δύο βετεράνους του χώρου, τον Sid Jacobson και τον Ernie Colon. Η πρόταση δεν τους έγινε τυχαία. Είχαν προηγηθεί οι εξαιρετικά επιτυχημένες δουλειές τους The 9/11 Report, που αναφέρεται στα γεγονότα της 11^ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, και η αυτοβιογραφία του Τσε Γκεβάρα.

Οι δημιουργοί μελετώντας το προσωπικό αρχείο της οικογένειας Φρανκ και αναζητώντας πληροφορίες για την περίοδο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την άνοδο του Ναζισμού, δημιούργησαν μια εξαιρετικά προσεγμένη δουλειά η οποία δεν εστιάζει μόνο στο Ημερολόγιο. Όπως τονίζει και ο ιστορικός σύμβουλος του Μουσείου, Menno Metselaar, στο έργο αποτυπώνεται τόσο το πορτρέτο της οικογένειας Φρανκ όσο και τα ιστορικά γεγονότα που συγκλόνισαν την εποχή.

Μέσα σε 10 κεφάλαια με πολύχρωμα και καλοδουλεμένα σκίτσα παρακολουθούμε την πορεία της οικογένειας, καθώς και όλης της Ευρώπης, μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και ενημερωνόμαστε για τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα της εποχής.

Η άνοδος του Ναζισμού και τα ρατσιστικά μέτρα που ελήφθησαν εναντίον των Εβραίων αναγκάζουν την οικογένεια Φρανκ να εξοριστεί στην Ολλανδία. Εκεί παρακολουθούμε την καθημερινότητα έτσι όπως διαμορφώνεται πριν τα σύννεφα του πολέμου τους φτάσουν. Η καθοριστική στιγμή που η οικογένεια αποφασίζει να κρυφτεί, τα 2 χρόνια εγκλεισμού και στο τέλος η ανώνυμη προδοσία ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας και συνεχίζουν αυτό που δεν πρόλαβε να καταγραφεί στο Ημερολόγιο. Η οικογένεια οδηγείται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου η μητέρα και τα δύο κορίτσια χάνουν τη ζωή τους. Η Άννα και η αδερφή της θα πεθάνουν από τύφο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Bergen-Belsen λίγους μήνες πριν την απελευθέρωση. Το μόνο μέλος της οικογένειας που θα σωθεί είναι ο πατέρας. Είναι αυτός που θα εκδώσει το ημερολόγιο και μέχρι και τη 10ετία του ’80 που πέθανε είχε ως στόχο να γνωστοποιήσει το έργο της Άννας και να αναδείξει με κάθε τρόπο την μεγάλη σημασία του.

Θα αναρωτηθεί κανείς αν μπορείς με πολύχρωμα σκίτσα να μιλήσεις για ένα τόσο φρικτό γεγονός. Κάποιοι θα το θεωρούσαν προσβλητικό. Άλλωστε τα χρώματα που «ταιριάζουν» είναι το άσπρο και το μαύρο, έτσι όπως τα χρησιμοποίησε και ο Spiegelman στο «Maus». Παρόλα αυτά, όπως αναφέρει και ο πατέρας της Άννας, στόχος μέσα από το έργο της είναι η συμφιλίωση των λαών και η σημασία της διεκδίκησης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι δημιουργοί του παρόντος έργου θέλησαν να ζωντανέψουν ένα κορίτσι που δεν έχασε το θάρρος & την αισιοδοξία του στη χειρότερη στιγμή της ανθρωπότητας.

Το βιβλίο αποτελεί ένα αρκετά σημαντικό εγχειρίδιο για τη διδακτική τόσο του Ολοκαυτώματος όσο και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα αντίστοιχα ιστορικού περιεχομένου σκίτσα, οι χάρτες και στο τέλος η επιπλέον βιβλιογραφία αποτελούν ενδεικτικό υλικό για όποιον επιθυμεί να το χρησιμοποιήσει για διδακτικούς σκοπούς.♦

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση της Μαρίζας Ντεκάστρο.

[Η αρχική παρουσίαση της κριτικής έγινε στο site «Dreamers & Co» στις 04/05/2017]