Ο νέος χρόνος μπήκε με μια γερή δόση μπάλας παγωτού βανίλιας. Αυτή μας απέκλεισε σχεδόν μία βδομάδα στην εξοχή και αυτό ήταν μια καλή ευκαιρία για μια (σχετική) ξεκούραση. Όμως μετά βγήκε πάλι ο ήλιος και εμείς (αναγκαστικά) από τη φωλιά μας. Ήταν ένα όμορφο ξεκίνημα του νέου χρόνου και κάπως παραμυθένιο. Τώρα, αν και μέσα Γενάρη, σκεφτόμαστε την άνοιξη!

 

Κινηματογράφος

Η πρώτη ταινία του χρόνου ήταν κλασικά και παραδοσιακά το «Έχετε μήνυμα στον υπολογιστή σας». Είναι μια τυπική συνήθεια κάθε χρόνο: βλέπουμε μια αγαπημένη μας ταινία και παίρνουμε θάρρος γι’ αυτές που θα δούμε στη συνέχεια. Η παραπάνω ταινία εκτός από τους (υπερ)αγαπημένους ηθοποιούς δείχνει και μια πραγματικότητα που άργησε σχεδόν μία 15ετία να έρθει στην Ελλάδα. Πόσο διαφορετικά θα γυρίζονταν σήμερα αναρωτιέμαι κάθε φορά. Στην εποχή των κοινωνικών δικτύων, των γρήγορων ρυθμών και των επιφανειακών, δυστυχώς τις περισσότερες φορές, σχέσεων. Φυσικά όμως υπάρχει πάντα και η θετική οπτική του διαδικτύου και αυτή οφείλουμε να κοιτάμε, αλλά να μην αδιαφορούμε και για την άλλη.

Μέσα στις γιορτές είδα και  δύο ταινίες που δεν εντάχθηκαν στο mashup του 2018 ωστόσο είχαν μεγάλο ενδιαφέρον. Από τη μία το έργο του Asghar Farhadi «Το ξέρουν όλοι» ήταν μια συγκλονιστική ματιά στα οικογενειακά μυστικά. Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που βλέπω έργο του. Δεν θυμάμαι πολύ καλά το «About Elly» που είχα δει πριν χρόνια, ωστόσο θα αναζητήσω  τον «Εμποράκο» όσο και το «Ένας χωρισμός». Μου άρεσε πολύ η ερμηνεία όλων! Παίζουν οι καλύτεροι ισπανοί ηθοποιοί, κατά τη γνώμη μου,  και ο μεσογειακός αέρας που αποπνέει η ταινία την φέρνει πολύ κοντά στα ελληνικά δεδομένα/χαρακτηριστικά. Μ’ αρέσει όταν γίνεται κάτι τέτοιο γιατί μπορεί να υπάρξει ενσυναίσθηση: να μπει δηλαδή κάποιος στη θέση του άλλου, όχι απαραίτητα να ταυτιστεί, αλλά να τον καταλάβει, ανθρώπινα. Από την άλλη είδα «Life Itself» και κατάλαβα  πολύ καλά γιατί ο δημιουργός του This is us έχει προκαλέσει τόσο θαυμασμό και συγκίνηση. Δυστυχώς όμως διάβασα πολύ άσχημες κριτικές, αλλά εμένα με εντυπωσίασε το τρικ των παράλληλων ιστοριών που κάπως στο τέλος δένουν. Οι ηθοποιοί παίζουν εξαιρετικά ακόμα και αυτοί που εμφανίζονται για πολύ λίγο.

Πριν τις γιορτές «έφυγε» ο συγγραφέας Άμος Οζ. Δεν έχω διαβάσει ακόμα βιβλία του ωστόσο πάντα διάβαζα το περιεχόμενο των έργων του όταν κυκλοφορούσαν και μ’ ενδιέφερε η στάση του για το Ισραήλ και τις πολιτικές του. Η «Ιστορία Αγάπης και Σκότους» είναι ένα από τα πιο δημοφιλή βιβλία του το οποίο μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη με μια προσεχτική ματιά και σεβασμό στο έργο του συγγραφέα από τη Natalie Portman. Αξίζει να τη δει κανείς για πολλούς λόγους, όπως επίσης να διαβάσει και τα έργα του Οζ.

Στη συνέχεια ξαναείδα το  «Frantz». Πόσο μαγεία προσφέρει το ασπρόμαυρο στις σύγχρονες ταινίες; Ειδικά στο παρόν έργο στο οποίο μπλέκεται το ασπρόμαυρο με  το έγχρωμο όταν οι ήρωες ζουν κάτι όμορφο ή άσχημο, πάντως κάτι έντονο που τους σημαδεύει. Τι σημαίνει συγχώρεση σε μια εποχή μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο όταν δύο σημαντικοί πολιτισμοί, ο γαλλικός και ο γερμανικός, έχουν συγκρουστεί τόσο έντονα και τα θύματα (ηθικά και κυριολεκτικά) δεν μπορούν να μετρηθούν; Τι πραγματικά χωρίζει τους ανθρώπους;

Δύο ταινίες που ήθελα πάρα πολύ καιρό να δω γιατί έχω «ψηθεί» να μάθω περισσότερες πληροφορίες για την οικογένεια στην οποία αναφέρονται είναι η «Ενοχή του Κένεντυ» και η «Jackie». Ήταν πάρα πολύ καλές και οι δύο. Οι οπτικές τους ήταν ξεχωριστές πάνω στα θέματα που πραγματεύονται και αυτό με κάνει να ανυπομονώ να διαβάσω δύο εξαιρετικά έργα που κυκλοφορούν : «Ποιος σκότωσε τον Ρόμπερτ Κένεντυ» του Marc Dugain και το «22/11/63» του Stephen King (ξέρετε, θα είναι το πρώτο βιβλίο που διαβάζω απ’ αυτόν τον συγγραφέα!). Επίσης θα ήθελα να δω και τη mini σειρά 11.22.63.

Είδα επιτέλους τον «Καζαντζάκη» του Σμαραγδή και έχω να πω το εξής: μου άρεσε. Δεν τρελάθηκα όμως, αλλά ούτε καταλαβαίνω  και την επίθεση που δέχτηκε σε επίπεδο κινηματογραφικό (βέβαια, και όχι πολιτικό). Προφανώς και η σκηνοθετική του ματιά σε κάποια σημεία υπερβάλει, αλλά ο Παπασπηλιόπουλος, όπως και το υπόλοιπο καστ, υπηρέτησαν με αξιοπρέπεια τους ρόλους τους. Ήταν πολύ ενδιαφέρον το λογοτεχνικό ταξίδι, οι σταθμοί του ήρωα έτσι όπως παρουσιάζονταν.

Τέλος το «Μόναχο» είναι ένα από τα διαμάντια του Σπίλμπεργκ που άργησα να δω. Με αφορμή μια ανάγνωσή μου (παρακάτω στα βιβλία) αναζήτησα τι έχει γραφτεί, αλλά και γυριστεί για τη δολοφονία των αθλητών του Ισραήλ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972. Η ταινία ξεκινά με το συγκλονιστικό αυτό γεγονός, όμως προχωρά στη στάση της Μοσάντ μετά από αυτό και την πορεία των πρακτόρων της να αποδώσουν δικαιοσύνη. Μεγάλη ταινία τόσο θεματικά όσο και σε διάρκεια. Πρέπει να είναι κανείς ξεκούραστος για να την απολαύσει, αλλά και να ψάξει περισσότερο γύρω από εκείνον τον φρικτό Σεπτέμβρη.

Θέλω να δω (ανυπομονώ για κάποια): Roma, Η στολή του Λοχαγού, Η άγρια αχλαδιά, Vice, Μαίρη η βασίλισσα της Σκωτίας, Η αρχή της ισότητας

Βιβλία/Αναγνώσεις

Το πρώτο βιβλίο του 2019 ήταν το «Δέντρο της Υπακοής» της Βασιλικής Πέτσα. Ήταν η πρώτη  φορά που διάβαζα λογοτεχνικό έργο της καθώς έχω ξεκοκαλίσει την εξαιρετική της μελέτη  «Όταν γράφει το μολύβι: Πολιτική βία και μνήμη στη σύγχρονη ελληνική και ιταλική πεζογραφία». Ενδιαφέρον περιεχόμενο, φοβερή γραφή! Θα αναζητήσω και τα υπόλοιπα γραπτά της.

Στη συνέχεια έκανα δύο αναγνώσεις εφηβικής λογοτεχνίας: επιστροφή στην παιδική βιβλιοθήκη και στα έργα της Ζωρζ Σαρή. Το «Κόκκινη κλωστή δεμένη» όπως και «Τα στενά παπούτσια» είναι δύο μοναδικά σε λογοτεχνική ποιότητα έργα. Πόσα μας έχει προσφέρει η ανάγνωση των έργων της Ζωρζ Σαρή; Βιβλία που θα έπρεπε να διδάσκονται στο σχολείο για την αμεσότητα και την ζωντάνια που παρουσιάζουν τις σελίδες της ελληνικής ιστορίας. Θεωρώ ότι όλα τα βιβλία της Ζωρζ Σαρή, αλλά και της Άλκης Ζέη, οφείλουν να ξαναδιαβαστούν και να μελετηθούν από μεριάς μου. Βρήκα και μια ενδιαφέρουσα μελέτη της Χρύσας Κουράκη «Αφήγηση και λογοτεχνικοί χαρακτήρες: Τα μυθοπλαστικά πρόσωπα στο πεζογραφικό έργο της Ζωρζ Σαρή (1969-1995)» που θεωρώ ότι αξίζει να την αναζητήσουν οι λάτρεις της συγγραφέως.

Στα της δημοσιογραφίας ένα βιβλίο-οδηγός και πρότυπο συμπεριφοράς και ηθικής  ήταν το «Αυτοπροσωπογραφία ενός ρεπόρτερ» του Kapuściński Ryszard. Εξαντλημένο από καιρό το εντόπισα σ’ ένα συνοικιακό βιβλιοπωλείο και η χαρά μου ήταν μεγάλη. Η ανάγνωσή του με μάγεψε! Δέκα χρόνια πριν για μια ακαδημαϊκή εργασία τον είχα «συναντήσει» στα «Ταξίδια με τον Ηρόδοτο» και είχα ενθουσιαστεί καθώς αποδείκνυε ότι ο πρώτος δημοσιογράφος που υπήρξε ήταν ο Ηρόδοτος. Κρίμα που δεν κυκλοφορούν πολλά έργα του στα ελληνικά. Δυστυχώς πολλά απ’ αυτά είναι εξαντλημένα και μπορεί να τα βρει κανείς στις δανειστικές βιβλιοθήκες. Ωστόσο το σύνολο του έργου του κυκλοφορεί σε εξαιρετικές εκδόσεις στα αγγλικά. Στο ίδιο κλίμα διάβασα το σύντομο, αλλά πολύ δυνατό «Σεπτέμβρη» του Jean Mattern. Εξιστορεί τη βιωματική ιστορία ενός ρεπόρτερ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972 και ό,τι συνέβη σχετικά με τη δολοφονία των ισραηλιτών αθλητών. Ωραία γραφή, περιεχόμενο που χωρίζεται σε 3 άξονες: προσωπικό βίωμα/σεξουαλική εμπειρία δημοσιογράφου-γεγονός-ρεπορτάζ για τον απόηχο του γεγονότος. Περίμενα περισσότερα ομολογουμένως λόγω θεματικής, αλλά δεν με απογοήτευσε συνολικά ως έργο.

Αυτή την περίοδο κάνω μια άτυπη αποχή από αναγνώσεις για δουλειά,σπουδές κτλ. Στρέφομαι στην «Πατρίδα» του Αραμπούρου και τις «Μητέρες» της Μπενέτ και ομολογώ έχω μεγάλες προσδοκίες. Για να δούμε…

Τέχνη

Η αγάπη που έχω για την ζωγραφική, τη μοντέρνα τέχνη και γενικότερα τις Τέχνες εκφράστηκε με δύο επισκέψεις σε χώρους που εξυμνούσαν τη σπουδαιότητα των τεχνών στη ζωή μας.

Αρχικά στην έκθεση του MOMus (Μακεδονικό) Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (εντός της ΔΕΘ) «Αλέξανδρος Ιόλας: Η Κληρονομιά» αντιγράφω και παραθέτω: Έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους των εικαστικών τεχνών μετά το 1950, ο οποίος ωστόσο δεν έχει τιμηθεί δεόντως στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την αναγνώρισή του στο εξωτερικό. H σπουδαία συμβολή του στο διεθνές στερέωμα της τέχνης συνοψίζεται επιγραμματικά στο πλήθος των γκαλερί που ίδρυσε, την προώθηση καλλιτεχνών σε όλο τον κόσμο, την ασυγκράτητη ορμή των δραστηριοτήτων του, τον κομβικό ρόλο του στην καταξίωση των ευρωπαίων σουρεαλιστών στην Αμερική, καθώς και πολλών ακόμη νεωτερικών καλλιτεχνών. Επιστήθιος φίλος του μέχρι το τέλος, ο Andy Warhol υπήρξε ανακάλυψη του Ιόλα. Τριάντα χρόνια μετά τον θάνατό του, η έκθεση – αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Ιόλα, η μεγαλύτερη που έχει οργανωθεί μέχρι σήμερα για να τιμήσει τον μαικήνα αυτόν της τέχνης, πραγματοποιείται σε μια ιδανική στιγμή και σε έναν ιδανικό τόπο: στη Θεσσαλονίκη. Εδώ όπου διασώζονται και τα ίχνη της ευεργεσίας του μέσα από την συμβολή στην ίδρυση του πρώτου κέντρου σύγχρονης τέχνης της χώρας, το οποίο μετεξελίχθηκε και στο πρώτο μουσείο σύγχρονης τέχνης, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Η έκθεση θα διαρκέσει ως 17 Μαρτίου 2019 και αξίζει να την επισκεφτείτε. Θα ήθελα να διαβάσω τη βιογραφία του που κυκλοφορεί από τις εκδ. Οδός Πανός καθώς θα σας πρότεινα να διαβάσετε μια κριτική της από τον Κωστή Παπαγιώργη. Επίσης μπορείτε να δείτε την εγκαταλελειμμένη και λεηλατημένη βίλα του Ιόλα καθώς και να διαβάσετε το κυνήγι που υπέστη από το φαινόμενο του «αυριανισμού».

Το Van Gogh Alive the experience ήταν κάτι που ήθελα να βιώσω/επισκεφτώ πάρα πολύ! Δεν τα κατάφερα στην Αθήνα, όμως ήμουν τυχερή που ήρθε στη Θεσσαλονίκη. Νομίζω ότι ήταν ένα μοναδικό υπερθέαμα στο οποίο γινόσουν ένα με τα έργα ενός ξεχωριστού ζωγράφου. Αν αγαπάτε τον Van Gogh προτείνω τις παρακάτω ταινίες Loving Vincent & At eternity’s gate αλλά και το βιβλίο του Γκενασιά «Το βαλς των δέντρων και του ουρανού«  (δεν με ενθουσίασε όπως τα άλλα δύο μαγικά έργα του συγγραφέα,αλλά δίνει μια ενδιαφέρουσα οπτική για τις τελευταίες στιγμές της ζωής του ζωγράφου).

 

Links που αξίζει να αναζητήσετε:

• This Frida Kahlo Digital Collection Is Massive & Free  
• Ένα υπέροχο ημερολόγιο
• Συνέντευξη του Asghar Farhadi
• Μια φοβερή παρουσίαση βιβλίου, το οποίο αξίζει όλοι να αναζητήσουμε «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας & Ιστορίας«

• Οι μεταφραστές βιβλίων του ισραηλινού συγγραφέα Άμος Οζ, Ιακώβ Σιμπή και Μάγκυ Κοέν, θυμούνται το έργο και την προσωπικότητά του

• Τα κρατικά λογοτεχνικά βραβεία
• «Η βιογραφία του πατρογονικού» (παράσταση & βιβλίο)

• Lauren Groff and Rachel Kushner Talk Prisons, Prairies, and Power

• Normal People: how Sally Rooney’s novel became the literary phenomenon of the decade

• What to Watch Instead of Woody Allen (εμείς όμως αγαπάμε Γούντι,να τα λέμε και αυτά!)

• Ένα εξαιρετικό κείμενο της Έφης Γαζή για το Μακεδονικό

 

 

Όλες οι φωτογραφίες είναι δικές μου, εκτός από την 1η που είναι από το instagram, αλλά δεν θυμάμαι τη δημιουργό.