Έχοντας διαβάσει και αγαπήσει την Τετραλογία της Νάπολης δεν θα μπορούσα να μην αναζητήσω ένα από τα πρώτα έργα της Elena Ferrante και να το διαβάσω με την ίδια προσήλωση, όπως έκανα με τα υπόλοιπα. Ωστόσο για μια ακόμη φορά η συγγραφέας με εξέπληξε με τον τρόπο γραφής της, αλλά και το περιεχόμενο του βιβλίου.

 

Οι «Μέρες Εγκατάλειψης» δεν μοιάζουν καθόλου με την Τετραλογία, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι αποτελούν πρόδρομό τους. Η ιστορία μας είναι απλή: μία ηρωίδα κοντά στα 40, παντρεμένη σχεδόν 20 χρόνια, με 2 παιδιά και 1 σκύλο, χωρίς να εργάζεται, εγκαταλείπεται  αναίτια (;) από τον σύζυγό της χωρίς να της δοθεί ποτέ καμία λογική (;) εξήγηση. Η καθημερινότητα, έτσι όπως την ήξερε, ανατρέπεται και η ίδια περνάει μια μεγάλη προσωπική κρίση. Και ενώ νομίζεις ότι έρχεται το τέλος, ζητώντας το επίμονα, μια προσωπική ανατροπή οδηγεί στην κάθαρση της ηρωίδας, αλλά και του ίδιου του αναγνώστη.

 

Το βιβλίο δεν έχει σκηνικό, αν και τοποθετείται στην πόλη του Τορίνο, δεν έχει χρόνο, και τα ονόματα ακόμα δεν έχουν καμία σημασία στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση, καθώς ο αναγνώστης μπορεί είτε να ταυτιστεί, βρίσκοντας κοινά σημεία με την ηρωίδα, είτε να θυμηθεί παρόμοια ακούσματα και να τοποθετήσει αυτός τα ονόματα/πρόσωπα  που επιθυμεί. Ωστόσο αν και η ιστορία είναι απλή, το θέμα είναι καίριο: η διαμόρφωση της γυναικείας ταυτότητας εντός γάμου και η κρίση της  που έπεται μετά από τη διάλυση αυτού.  Η ανάγνωση είναι ένα έντονο συναισθηματικό βίωμα! Έχεις την αίσθηση ότι είσαι μια μικροκάμερα που ακολουθεί παντού την ηρωίδα και νιώθεις την ίδια ένταση με αυτήν σε κάθε της ψυχολογικό ξέσπασμα!

 

«Αφήνουμε τόσες και τόσες τρύπες,ρωγμές αμέλειας, όταν προσπαθούμε να ταιριάξουμε τα αίτια με τα αποτελέσματα.Σημασία είχε το σκοινί, το πλέγμα που με κρατούσε τώρα,να άντεχε.»

 

Η Ferrante καταπιάνεται με ένα θέμα που αφορά καθαρά τη γυναικεία ψυχολογία. Ο χωρισμός μιας γυναίκας από έναν σύντροφο, με τον οποίο έχει συνδέσει τη ζωή της από πολύ μικρή ηλικία, έχει αμελήσει την επαγγελματική της ανέλιξη και σταδιοδρομία για χάρη της οικογένειας και εν τέλει η άτυπη προδοσία ως προς το ίδιο της το εγώ από μία ανασφάλεια και κρίση ηλικίας του άλλου φύλου, χαρακτηρίζονται  ξεκάθαρα ως γυναικεία αναπάντητα ερωτήματα ως προς το τι ακολουθεί μετά απ’ όλα αυτά . Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι και το αντρικό κοινό δεν μπορεί να βιώσει τα ίδια συναισθήματα διαβάζοντας το. Και ίσως, ποιος ξέρει,  να τα εκτιμήσει λίγο περισσότερο. Τα παραπάνω μοτίβα αποτελούν διαχρονικά στοιχεία τόσο της ιταλικής όσο και της ελληνικής κοινωνίας. Γι’ αυτό και η συγγραφέας μπορεί και βρίσκει απήχηση στο ελληνικό κοινό.

 

Ζώντας ωστόσο στον 21^ο αιώνα και έχοντας κατακτήσει το γυναικείο κίνημα πολλά δικαιώματα σε επαγγελματικό αλλά και οικογενειακό επίπεδο, αναρωτιέσαι αν όλα αυτά συμβαίνουν με την ίδια ένταση και υπερβολή σήμερα. Και όμως, το βιβλίο δημιουργεί πολλά ερωτήματα ως προς τις επιλογές που πρέπει να κάνει η Γυναίκα στη ζωή της και ως προς τις προτεραιότητες που οφείλει να έχει, αλλά και να αλλάζει. Η ψυχική δύναμη της ηρωίδας που μεταβάλλεται σε κάθε σελίδα έχεις την αίσθηση ότι αποτελεί ένα αμάλγαμα όλων των αρχαίων ηρωίδων των ελληνικών τραγωδιών. Στο βιβλίο αναδεικνύεται η αδυναμία της οικογένειας να αναθρέψει και να προετοιμάσει τις κόρες για τις ανατροπές που θα συναντήσουν στη ζωή τους, σε κάθε κοινωνικό επίπεδο.

 

Το ζήτημα της αυτοπραγμάτωσης που βιώνει κανείς μέσα από μία σχέση, ίσως πολλές φορές και εις βάρος του άλλου, είναι το κύριο μήνυμα του έργου. Η χειραφέτηση της Γυναίκας δεν έχει να κάνει μόνο με τον ρόλο της στην οικογένεια ή το εργασιακό περιβάλλον που έχει επιλέξει. Αφορά και την σχέση που έχει διαμορφώσει η ίδια με τον εαυτό της. Η ψυχική ηρεμία και δύναμη που οφείλει να έχει η κάθε Γυναίκα είναι αυτά τα στοιχεία που την καθιστούν ικανή να αντιμετωπίσει ό,τι της συμβεί! Η εξάρτηση, όποια μορφή και αν έχει, μόνο αρνητικά αποτελέσματα επιφέρει.

 

«Όχι, σκέφτηκα σφίγγοντας την πατσαβούρα και δοκιμάζοντας με κόπο να ξανασηκωθώ: το μέλλον από ένα σημείο κι έπειτα είναι απλώς μια ανάγκη να ζήσεις στο παρελθόν. Να ξαναφτιάξεις στα γρήγορα τους χρόνους των ρημάτων.»

 

Ο έντονος λόγος που ρέει σαν ποτάμι και παρασέρνει πολλά στο διάβα του καθιστά το βιβλίο, αν και σύντομο σε έκταση, ένα λογοτεχνικό διαμάντι παρουσίασης της ψυχοσύνθεσης μιας ηρωίδας της διπλανής πόρτας. Κανένας ελιτισμός. Η Ferrante μιλάει ωμά, πολλές φορές χυδαία, βίαια , ειλικρινά μα πάνω απ’ όλα αληθινά, γιατί δεν θέλει να εξωραΐσει και να καλύψει με μικρότητες και συντηρητικές αντιλήψεις το ίδιο το γεγονός που πραγματεύεται. Μας το παρουσιάζει στην ολότητά του χωρίς να παραλείψει τίποτα, αναδεικνύοντας έτσι και τη σοβαρότητα της θεματικής. Ακόμα και αν υπάρχει η αίσθηση ενός δεμένου κόμπου στο στομάχι μετά την ανάγνωση, στο τέλος βγαίνει κανείς μόνο κερδισμένος.

 

Το βιβλίο επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, στην αρχική μετάφραση που έγινε για τις εκδόσεις Άγρα του Σταύρου Παπασταύρου.

Τα βιβλία της Elena Ferrante κυκλοφορούν στο σύνολό τους από τις εκδόσεις Πατάκη.

Η εβδομαδιαία στήλη της συγγραφέως στην εφημερίδα Guardian που αξίζει να αναζητήσετε λόγω της εξαιρετικής θεματολογίας.